انسان‌ها با توجه به نوع نگرش خود، معانی و تعاریف متفاوتی از موفقیت در زندگی دارند؛ امّا به‌صورت عموم، کسب مدارج بالای علمی، اجتماعی و شغلی همراه با احساس آرامش را از مدارج موفقیت می‌دانند.
انتخاب رشته‌ی تحصیلی و شغل و انتخاب همسر از بزرگ‌ترین و سرنوشت سازترین انتخاب‌های انسان به‌شمار می‌رود که هر یک به نوعی در احساس موفقیت انسان نقش دارند.
به تعبیری می‌توان گفت که این انتخاب‌ها در هم تأثیر گذارند و دروازه‌ی ورود به آن هم سدّ کنکور است.
ورود به دانشگاه و انتخاب رشته‌ی تحصیلی در بعضی از کشورها از جمله کشور ما به دلیل محدودیت‌های پذیرش دانشجو از طریق سنجش و اطلاعات علمی دانش‌آموزان توسط آزمون سراسری انجام می‌پذیرد که این آزمون همه ساله پس از پایان تحصیلات سه سال دبیرستان و دوره‌ی پیش‌دانشگاهی به‌صورت کشوری برگزار می‌شود که با توجه به ظرفیت‌های موجود در هر رشته و میزان متقاضیان آن رشته، گزینش نهایی صورت می‌پذیرد.
با توجه به این‌که آزمون نفس‌گیر کنکور در سرنوشت نوجوانان و جوانان این مرز و بوم خواسته یا ناخواسته نقش و اهمیت ویژه‌ای یافته است و اکثریّت خانواده‌ها نیز تلاش و هزینه‌های بسیاری را متقبّل می‌شوند که فرزندان خود را در دویِ‌مارتن ورود به دانشگاه (کنکور) آماده نمایند، ما در مجموعه‌ی بروشورهای معارت‌های موفقیّت در تحصیل بر آن بوده‌ایم که با تکیه بر تجارب خود از کنکور غولی نسازیم و اگر دانش‌آموزان با انگیزه و با اراده، مجموعه‌ی این بروشورها را با دقت مطالعه و تمرین کنند مطمئن باشند که راه ورود به دانشگاه برای آنان سهل‌تر و برای خانواده‌ها کم هزینه‌تر خواهد بود.
از این رو در این شماره‌ی اشاره توصیه‌های ویژه‌ای را صرفاً برای داوطلبان کنکور خواهیم داشت که امید است با تمرین و به کارگیری آن‌ها رسیدن به موفقیّت را عملاً تجربه نمایند.
کـنــکـور
آزمونی است رقابتی، متمرکز، و جامع از دوره‌ی متوسّطه و پیش‌دانشگاهی که هر سال در رشته‌های (ریاضی، تجربی، انسانی، هنر و زبان) به صورت سؤالات چهارگزینه‌ای در بین داوطلبان متقاضی ورود به دانشگاه‌های سراسری و آزاد برگزار می‌شود.
تفـاوت آزمـون کـنـکـور بـا دیـگـر آزمـون‌‌های تـحـصیـلی
1 ـ حجم مباحث: محتوای آزمون سال‌های تحصیلی هر پایه فقط به کتاب‌های همان پایه اختصاص دارد؛ امّا در کنکور، داوطلب ناچار است علاوه بر مطالعه‌ی دروس پیش‌دانشگاهی، دروس سال‌های اوّل، دوم و سوم دبیرستان را نیز مرور کند.
2 ـ شیوه‌ی یادآوری: در آزمون کنکور بر خلاف آزمون‌های سال تحصیلی داوطلب بایستی در طول مدّت حدّاکثر چهار ساعت همه‌ی دروس چهارگزینه‌ای را پاسخ دهد، بنابراین به علّت نداشتن فرصت کافی برای مطالعه‌ی همه‌ی دروس در شب امتحان و تستی بودن سؤالات نیازمند شیوه‌ی متفاوتی از یادآوری می‌باشد تا منجر به یادگیری شود.
3 ـ تعیین سرنوشت: چون کسب رتبه در کنکور در انتخاب نوع رشته تحصیلی و شغلی فرد در آینده تأثیر دارد و سبک زندگی او را تعیین می‌کند، از این جهت حساسیت این آزمون اصلاً قابل مقایسه با آزمون‌های سال‌های تحصیلی گذشته نخواهد بود.
4 ـ رقابت: کنکور یک آزمون رقابتی است بنابراین داوطلبانی که بیشتر، با کیفیت‌تر و زودتر مطالعه را شروع کنند یقیناً نتیجه بهتری خواهند گرفت.
در کنکور حدّ نصاب قبولی وجود ندارد، هر کس نتیجه‌ی بهتری به دست بیاورد در رتبه بالاتری قرار خواهد گرفت. این تفاوت‌ها در آزمون کنکور موجب می‌شود که داوطلبان، نیازمند برنامه‌ریزی و اقدامات متفاوتی به نسبت دیگر آزمون‌های سال تحصیلی باشند که به اهم آن مهارت‌ها در بروشورهای 45 تا 55 اشاره شده است.
کـنـکـور آزمـایـشـی
هر ساله از سوی مؤسّسات و نهادهای مختلف، کنکورهای آزمایشی در سطح کشور برگزار می‌شود که شرکت در یکی از آن‌ها را برای داوطلبان توصیه می‌نماییم؛ زیرا شرکت در کنکور آزمایشی می‌تواند چهار هدف در برداشته باشد:
الف) شناخت و رفع نقاط ضعف
ب) تمرین و تکرار شرایط کنکور
ج) مقایسه خود با دیگران در دروس مطالعه شده
د) کوتاه شدن مدّت برنامه‌ریزی بلندمدّت
مطالعه برای کنکور یک فرآیند فرسایشی است و از عمده‌ترین دلایل سردرگمی داوطلبان این است که نمی‌دانند چه بخوانند، کنکور آزمایشی سبب می‌شود تا بر اساس برنامه‌ریزی هدفمند و کوتاه مدّت مطالعه کنند و شرایط کنکور را عملاً تمرین کنند. (توصیه می‌شود محلّ برگزاری کنکور آزمایشی خارج از محیط آموزشی داوطلب باشد) هماهنگی مطالب مطالعه شده با سرفصل آزمون‌ها مهم‌ترین اصل یک کنکور آزمایشی مؤثّر و مفید است که توصیه می‌شود داوطلبان به این مورد در انتخاب کنکور آزمایشی توجه ویژه نمایند زیرا اگر سرفصل مباحث مورد مطالعه با سرفصل آزمون‌ها یکی نباشد به جز تخریب روحی هیچ ثمره‌ای نخواهد داشت.
تحلیل آزمون: از دیگر اهداف کنکور آزمایشی اطلاع از نقاط ضعف مطالب مطالعه شده و رفع آن‌ها می‌باشد. به همین منظور ضروری است بعد از هر آزمون طبق جدول زیر تک‌تک سؤالات بررسی و اقدام مؤثّری برای رفع نقایص صورت پذیرد.
با این روش داوطلب پس از هر آزمون قادر خواهد بود که علاوه بر اطّلاع یافتن از نقاط قوّت خود به نقاط ضعف خود پی‌برده و در رفع آن‌ها بکوشد.
بـرخی توصیه‌هـای کـاربردی بـرای موفقیّـت داوطلبـیـن در کـنـکـور
1 ـ اعتماد به نفس: خودباوری و احساس شایستگی و تفکّر مثبتی که بایستی نسبت به خود داشته باشید را تقویت کنید که توکّل و اتّکال و اعتماد به خدای رحمان می‌تواند نقش بسزایی داشته باشد.
باور داشته باشید که ضریب موفّقیّت هر داوطلب برابر است با ضریب اعتماد به نفس او.
2 ـ تقویت انگیزه‌های درونی خود: ممکن است با توجه به شرایط خانواده و جامعه تصور کنید که تلاش ما چه فایده‌ای دارد ولی اطمینان داشته باشید این شرایط پایدار نیست و انسان موفّق هیچ‌گاه تحت‌تأثیر محیط قرار نمی‌گیرد بلکه همیشه محیط تحت‌تأثیر اوست پس با تقویت انگیزه‌های درونی شرایط را به نفع خود تغییر خواهید داد.
3 ـ مهارت‌های موفّقیّت در تحصیل: با مهارت‌هایی نظیر هدف‌گذاری، برنامه‌ریزی، مطالعه، تمرکز و دقت، حافظه، امتحان، تغذیه و استراحت، آرامش، مدیریت زمان و کنکور آشنا شده و عملاً تجربه نمایید.
4 ـ عدم توجه به حساسیت اطرافیان: ضمن این‌که به خانواده‌ها حق می‌دهیم تا حدودی نگران ادامه تحصیل فرزندان خود باشند؛ امّا توصیه می‌کنیم که با حساسیت‌های بی مورد استرس بیشتری را به آن‌ها وارد ننمایند و به داوطلبان هم تأکید می‌شود با اعتماد به نفسی که در خود سراغ دارند و با بی‌اعتنایی از کنار این مسایل عبور کنند و اجازه ندهند که این مسا‌ل در روحیه آن‌ها تأثیر بگذارد.
5 ـ تست زدن: چهار پایه‌ی موفّقیّت تحصیلی (سرعت، دقّت، تعادل روحی، فهم مطالب درسی) با تست زدن اصولی می‌تواند تقویت شود.
توصیه می‌شود که داوطلبان از حدود چهار ماه مانده به کنکور 50درصد زمان را به تست زدن 50درصد زمان را به مطالعه و در یک ماه آخر 90درصد را به تست و 10درصد را به مطالعه اختصاص دهند.
6 ـ از هیچ درسی نگذرید: اگر در دروسی هم ضعیف هستید آن را کنار نگذارید، اگر دروسی برای شما سخت است به احتمال زیاد دیگران هم در آن درس احساس ضعف می‌کنند و نمره نمی‌گیرند، حال اگر شما موفّق شوید در این دروس نمره کمی هم بگیرید؛ اصلاً این نمره قابل مقایسه با درس‌هایی که همه می‌توانند به‌راحتی نمره بگیرند نخواهد بود.
7 ـ پیش‌بینی حوادث غیر مترقّبه: اگر در مسیری که در حال حرکت هستید اتفّاق ناگواری هم رخ داد؛ مانند خدایی ناکرده مرگ نزدیکان، تصادف و... نباید اجازه بدهید که تمام زحمات شما به هدر رود بلکه بایستی دائم ذهن خود را به ادامه‌ی راه و رسیدن به هدف متمرکز نمایید.
8 ـ مانع از انتقال اضطراب دیگران به خود شوید: به طور کلی آن چیزی که موجب استرس و دل‌هره می‌شود، عدم اعتماد به نفس است، داوطلب نباید از کنکور برای خود غولی بسازد. واقعیّت روانشناختی این است که وقتی انسان کوچک است همه چیز برایش بزرگ خواهد بود و وقتی انسان بزرگ می‌شود همه چیز در برابرش کوچک خواهد بود، داوطلبی که با تقویت اعتماد به نفس بزرگ شده است کنکور برایش سهل‌تر و آسان‌تر می‌شود.
9 ـ در انتخاب رشته به علایق خود توجه کنید: عموماً در بحث انتخاب رشته تنها به بازار کار آن فکر نکنید، به علاقه‌ی خود بیشتر توجه کنید؛ زیرا اشتیاق و شوق به یک رشته است که از آن رشته همه چیز می‌تواند بسازد و از مرده‌ترین شغل‌های اجتماعی اگر به آن عشق و علاقه‌ای داشته باشید می‌توانید درآمد ایجاد کنید.
10 ـ تلقین به خود: از قدرتمندترین محرک‌های ذهنی است که بهترین زمان برای این کار قبل از خواب می‌باشد. آرام دراز بکشید، چند نفس عمیق بکشید، عضلات بدنتان را به ترتیب از نوک پا تا فرق سر با دقت هر کدام را سه ثانیه منقبض و سپس رها کنید، چشم‌ها را ببندید سپس خود را در وضعیتی تجسم کنید که به اهدافتان رسیده‌اید و در دانشگاه مورد علاقه‌تان قبول شده‌اید و در حال قدم زدن هستید و در همان حالت به خواب بروید؛ زیرا زمانی که شما خواب هستید ضمیر ناخودآگاه شما بیدار است و به سمت اهدافتان حرکت می‌کند.
11 ـ به خود پاداش دهید: روانشناسان معتقدند اگر فردی پس از انجام عملی پاداش دریافت کند این اقدام باعث تشدید آن عمل در فرد خواهد شد. پس اگر یک درس یا امتحان را با موفقیت به اتمام رساندید به خودتان پاداش دهید؛ مثلاً غذای مورد علاقه‌تان را میل کنید و یا خودتان را به دیدن یک فیلم مورد علاقه‌ی تلویزیونی یا سینمایی دعوت کنید یا هر آنچه خود می‌پسندید.
12 ـ شاد باشید: شادی موجب هیجان مثبت در انسان می‌شود که این هیجان دارای چهار عنصر (لذّت، خرسندی، رضایت از زندگی، فقدان اضطراب و افسردگی) می‌شود که همه‌ی این عوامل محرک و انگیزه‌ی خوبی برای کسب موفّقیّت از جمله کنکور می‌باشد بنابراین تفریح و سرگرمی، دید و بازدیدهای لذّت‌بخش و خنده و شادی را، حتّی در حدّ کم از خود دریغ نکنید.
13 ـ کلاس‌های غیردرسی را به حدّاقل برسانید: اگر می‌توانید این کلاس‌ها را از برنامه‌ی خود حذف کنید چون پس از کنکور نیز می‌توانید آن‌ها را ادامه دهید.
14 ـ عدم وابستگی به مراکز آموزشی و افراد خاص: چرا که امکان جابجایی هر یک از آن‌ها ممکن است داوطلب دچار بحران شود.
15 ـ پرهیز از کلاس‌های آموزشی زیاد: چون هدف از آزمون سراسری سنجش اطلاعات شماست و نه سنجش شنیده‌هایتان، پس اصل خواندن و فهمیدن دروس توسّط خود شماست نه ضبط صوت بودن شما که در کلاس‌های آموزشی عموماً این اتفاق رخ می‌دهد نه یادگیری.
16 ـ مهم‌ترین منبع مطالعاتی داوطلب کتب درسی است: توسل جستن به انواع و اقسام جزوات و کتاب‌های آموزشی در رنگ‌ها و اندازه‌های متفاوت و بعضاً طبقه‌بندی شده که عموماً هم ادّعا می‌شود تألیف چند نفر از بهترین اساتید می‌باشد ممکن است موجب سردرگمی و بحران شما را فراهم کند که این همه کتاب و جزوه‌های انباشته شده را کِی و چگونه مطالعه کنید. پس هیچ‌گاه از کتب درسی و تمرین‌های آن غفلت نکنید.
17 ـ تا درس را خوب یاد نگرفته‌اید به سراغ تست زدن آن درس نروید.
18 ـ تفاوت آزمون سراسری و آزاد: چون نوع گزینش و انتخاب رشته این دو دانشگاه کاملاً با هم متفاوت است ضروری‌است هنگام تکمیل فرم ثبت نام تمامی نکات دفترچه راهنمای هر دو آزمون را با دقّت مطالعه نمایید. از جمله این تفاوت‌ها عبارتند از: (زمان انتخاب رشته، تعداد انتخاب‌ها، شهر انتخابی، ترتیب انتخاب‌ها)
19 ـ مطالعه در ماه‌های ویژه: همان‌طور که گفته شد کنکور یک فرآیند فرسایشی و نیازمند یک مطالعه‌ی طولانی است و داوطلبانی موفّق‌ترند که در تمام ماه‌های سال مطالعه مستمر داشته باشند؛ امّا چند ماه اهمّیت ویژه‌ای دارند از جمله:
فصل تابستان که برای یک شروع خوب آغاز مطالعه‌ی دروس پیش‌دانشگاهی به همراه مرور «پایه» است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
ایّام عید نوروز بهتر است برای مرور دروس پیش دانشگاهی(ترم اول) و پایه (دوم یا سوم) اختصاص یابد.
ماه خرداد، دوران جمع‌بندی است که بهتر است این دوران را به دو قسمت تقسیم نمایید:
الف) مرور و رفع نقاط ضعف حدّاکثر برای 10 روز
ب) در مدّت باقیمانده هر سه روز یک آزمون جامع (طبق شرایط کنکور) از خود بگیرید که بهتر است سؤالات کنکورهای سال‌های قبل باشد.
20 ـ روز قبل از کنکور: خیلی زود از خواب بیدار شوید (حدّاقل مثل روز کنکور) و حتماً صبحانه کامل بخورید.
حتماً مسیر رفتن به حوزه را شناسایی کنید.
ظهر نخوابید و حتماً ناهار مورد علاقه‌تان را میل کنید.
بعدظهر را به یک ورزش جسمانی هوازی (دوچرخه، شنا کردن و...) اختصاص دهید.
وسایل روز بعد را آماده کنید و فضای شاد و مفرحی را برای خود ایجاد کنید.
شب زودتر از ساعت22 نخوابید و اگر مایل بودید مطالب غیر درسی مطالعه کنید.
21 ـ صبح روز کنکور:
زودتر از خواب بیدار شوید.
گرفتن یک دوش آب سرد علاوه بر ایجاد هوشیاری و نشاط سبب آرامش خواهد شد.
لباس راحت بپوشید و خود را آراسته کنید گویی قرار است به مهمانی بروید.
با توکل به خدا و آرامش کمی زودتر به سمت محلّ برگزاری آزمون حرکت کنید.
نظرات